Toàn cảnh hội nghị Ảnh:Hoàng Long Trước nhất, phải xây dựng nhân cách con người GS Hoàng Xuân Sính – Phó chủ toạ UBTƯ MTTQ Việt Nam cương trực nhận định, trong 12 năm từ tiểu học đến hết THPT, giáo dục của mình chỉ làm được việc trang bị kiến thức cho học sinh, còn những đức tính con người thì chưa làm được gì. Đó là một phí phạm lớn. Tán thành với quan điểm của GS Hoàng Xuân Sính, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan khẳng định, đổi mới tư duy chính là phải duyệt y việc xác định đích giáo dục của từng cấp học, từng ngành học xem thiếu sót cái gì thì sửa cái đó. Để làm được, đầu tiên phải xây dựng được tư cách con người. "Tư cách của con người Việt Nam hình thành từ chính bậc tiểu học. Chúng tôi đã đi khảo sát vấn đề đạo đức trong nhà trường và kết quả thu được chính là giáo dục đạo đức cho học sinh không được coi trọng, ngay ở môn học Đạo đức công dân, vì cho rằng đây không phải là môn thi”, Phó Chủ tịch nước lưu ý. Theo Phó chủ toạ nước, giáo dục đào tạo của chúng ta phải đổi thay, các bậc học phải tìm ra khuyết khuyết ở chỗ nào để tìm cách khắc phục. Bậc tiểu học là nơi hình thành tư cách, tụ hội dạy người. Khẩu hiệu "Tiên học lễ - Hậu học văn” là để dạy người. "Việc lâu nay nay nhiều nhà trường thay bằng "trường thân thiện, học trò tích cực, mỗi nghiêm phụ, cô giáo là một tấm gương sáng tạo”, cái này rất hay nhưng tôi yêu cầu nên giữ lại câu "Tiên học lễ - Hậu học văn” ở bậc Tiểu học”, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan yêu cầu.
Cái gì cần thì học Đưa chứng dẫn từ chương trình sách giáo khoa môn Sinh học ở bậc học phổ quát, GS Nguyễn Lân Dũng, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tham vấn Khoa học Giáo dục cho rằng, chương trình vừa nặng lại vừa thấp, có quá nhiều nội dung, quá nhiều chi tiết không cấp thiết, làm cho học trò vừa khó hiểu vừa khó nhớ, lại không muốn học. "Liệu rằng một cháu 12 tuổi ở nước ta có nhớ nổi lược đồ cắt ngang của một thân cây trưởng thành với các thuật ngữ khó hiểu như vỏ, tầng sinh vỏ, thịt vỏ, mạch rây, tầng sinh trụ, mạch gỗ. Hay một cháu 13 tuổi có thể nhớ các bộ phận thùy khứu giác, các não trước, tiểu não, hành tủy... Của một con thằn lằn”, GS Dũng bộc bạch. GS Dũng hiến kế cần tham khảo chương trình sách giáo khoa của các nước. Như ở Nepal, một nước rất nghèo họ coi tri thức phổ biến hết lớp 10 là đủ. Họ dành 2 lớp 10 và 11 để phân ban sâu. "Tôi thấy cần sớm đổi thay chương trình sinh vật học ở bậc phổ biến để không chênh lệch nhiều so với các nước khác trên thế giới”, GS Dũng kiến nghị, song song cho rằng, việc chấn hưng giáo dục không thể chậm trễ hơn nữa. Điều quan yếu không phải là sách giáo khoa mà là chương trình chuẩn quốc gia cho từng môn học. Bàn về sản phẩm của ngành giáo dục, Phó chủ toạ nước Nguyễn Thị Doan nhấn định, chúng ta phải lên đường từ đích đào tạo, phương pháp đào tạo của mỗi cấp học để có đào tạo cho đúng. Như hiện nay rõ ràng không hiệu quả, nên phương pháp giảng dạy cần phải đổi thay. "Cái gì cần thì học. Nhưng hiện chúng ta đang phải đối diện với vô thiên lủng nghịch lý. Như hồi tôi còn là Hiệu trưởng Trường Đại học thương nghiệp, tôi thấy không cần môn học này cho sinh viên của tôi, nhưng tôi lại có hẳn một hàng ngũ đay đả cho môn này và vì cơm áo gạo tiền, nhà trường phải bố trí để họ dạy. Chính vì việc này mà tôi luôn cảm thấy mình có lỗi, và để thay đổi được, kiên cố cần phải có cơ chế của Nhà nước”, Phó Chủ tịch nước chia sẻ. Cũng theo Phó chủ toạ nước, cần phải thay đổi tình trạng độc thoại trong giáo dục. "Có nhiều thầy đứng lớp chỉ biết độc thoại vì không biết dùng máy vi tính, không thành thục các thao tác trên máy… Nhưng dạy như thế thì làm sao đổi mới giáo dục được!”, Phó Chủ tịch nước chính trực.
Nắng sân trường Ảnh:Minh Hạnh Xã hội hóa giáo dục Cho rằng tầng lớp hóa giáo dục là một đường lối, chủ trương rất đúng đắn của Đảng và Nhà nước, tuy nhiên GS Hoàng Xuân Sính cho rằng "thực hiện tốt chủ trương xã hội hóa giáo dục với những văn bản ăn nhập với thực tiễn và không chồng chéo nhau. Có như vậy ta mới có tiền để tăng ngân sách giáo dục để Trước hết tăng lương cho toàn thể thầy cô giáo, chẳng thể để ba sống với đồng lương như bây giờ”. Nhất trí với ý kiến này, GS Trần Phương – Hiệu trưởng Trường ĐH kinh dinh và Công nghệ Hà Nội phân bua, giải pháp tốt nhất lúc này là chúng ta đi theo con đường của Nhật Bản. Một đất nước giàu, có đến 80% sinh viên theo đại học nhưng Nhà nước chỉ lo cho một số ngành, còn lại là chuyện của người dân. "Tôi cũng đã từng hỏi những người dân cày nghèo, có đủ tiền cho con đi học không, họ bảo sẵn sàng trả giá như bán đất, bán vườn để lấy tiền cho con ăn học. Ý thức của người dân như thế và chúng ta cũng không còn con đường nào khác: phải xã hội hóa để mở rộng và nâng cao chất lượng đào tạo đại học”, GS Phương khẳng định.
Nhà trường không thể có tham nhũng Để đổi mới giáo dục, theo GS. TS Phạm Thị Trân Châu – Phó chủ nhiệm Hội đồng tham vấn KHGD, một trong những tiêu chí cần chú trọng là các giải pháp tổng thể nhằm đào tạo, xây dựng đội ngũ đay nghiến có tâm và có tầm; người học có động cơ đúng đắn, không phải chỉ để có "tấm bằng thật nhưng chất lượng giả”. "Để nâng cao chất lượng, vấn đề cốt lõi là xây dựng hàng ngũ thầy và cán bộ quản lý giáo dục mẫu mực, ít nhất là phải liêm khiết. Cần đặt yêu cầu quan yếu nhất là nhà trường chẳng thể có tham nhũng, là một đơn vị tầng lớp ít tiêu cực nhất, từ đó lan tỏa ra toàn xã hội. Do đó cần phải có những giải pháp để lành mạnh hóa hàng ngũ ba”, GS Châu hiến kế.
PGS. TS Trần Thị Tâm Đan, nguyên Chủ nhiệm UB VHGDTTN&NĐ của QH cũng cho rằng, cần đổi mới việc đào tạo phụ thân ở các trường sư phạm, thực hiện đào tạo lại và bổ dưỡng thầy theo định kỳ. Cùng với đó có chính sách chăm lo đời sống của tía và gia đình họ để họ có điều kiện tự học, phát triển nghề thực hành được chức năng của một chuyên gia giáo dục phê duyệt "dạy chữ” để "dạy người” bằng chính phẩm chất và tư cách của mình. Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBTƯMTTQ Việt Nam Huỳnh Đảm khẳng định, việc nâng cao chất lượng giáo dục hiện là vấn đề Đảng, Nhà nước, chiến trận và đặc biệt dân chúng đang rất quan hoài. Đây là quyết sách hàng đầu, quyết định sự phát triển, sự thịnh của giang sơn. Đất nước chúng ta có sánh vai với bè bạn năm châu được hay không đều bắt nguồn từ đây. "Sau hội nghị, với nghĩa vụ của mình, trận mạc sẽ tụ tập quờ những quan điểm một cách đầy đủ nhất để gửi lên Ban Bí thư Trung ương Đảng, tới Chính phủ để các cơ quan có thẩm quyền nối xem xét, tìm ra các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục Việt Nam bây chừ”, Chủ tịch Huỳnh Đảm khẳng định.
Hoàng Yến- Vũ Mạnh- Nguyễn Phượng - Ảnh: Hoàng Long |
Thứ Năm, 1 tháng 8, 2013
Chấn hưng giáo dục, nội dung không thể chậm trễ hơn nữa
