Nét văn hóa ở làng khoa giáp và danh nhân nhiều đời

Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh nằm dọc theo sông La từ bến Tam Soa, làng linh giác (nơi giao của hai công sông Ngàn Sâu và Ngàn Phố tạo thành sông La) đến thị trấn Đức Thọ. Đây là mảnh đất nổi tiếng về khoa giáp và danh nhân nhiều đời. Thời phong kiến có 24 người đỗ đại khoa tấn sĩ trong tổng số 44 Tiến sĩ của huyện Đức Thọ. Người danh nhân thời xưa gồm có: Hoàng giáp Bùi Dương Lịch, hoàng giáp Bùi Thức Kiên, Thượng thư Phan Bá Đạt, Đình nguyên tấn sĩ Phan Đình Phùng, Tổng bí thư Trần Phú, nhà văn Hoàng Ngọc Phách, Luật sư Phan Anh, Phan Văn Định (nguyên bí thơ tỉnh ủy Quảng Nam) ... Ngày nay cũng có rất nhiều người thành đạt như: Bộ trưởng Võ Hồng Phúc; Giáo sư Hoàng Ngọc Hiến; Giáo sư Mai Trọng Nhuận (Giám đốc Đại học nhà nước Hà Nội); Giáo sư Phạm Đức Dương (nhà văn hóa học, Đông Nam Á học hàng đầu Việt Nam); nữ Luật sư Ngô Bá Thành; Nhà giáo nhân dân, Anh hùng lao động, Giáo sư, tấn sĩ âm nhạc Trần Bạch Thu Hà (nguyên Giám đốc Nhạc viện Hà Nội)... Tùng Ảnh đang thay da đổi thịt trên nhiều lĩnh vực, nhưng có một điều ưa và đầy sức cuốn là không như nhiều nơi khi kinh tế phát triển, các hình thái kiến trúc hiện đại lấn át mạnh mẽ, thì ở làng khoa trường này vẫn giữ gìn được những nét văn hóa độc đáo của làng quê Việt Nam. Cổng làng khoa trường Đông Thái, nét văn hóa xưa cũng chính là lời mời gọi từ xa mỗi khi đặt chân vào làng Kinh tế phát triển, các hình thái kiến trúc hiện đại đang lấn lướt mạnh mẽ nhưng người dân Tùng Ảnh vẫn giữ gìn được những nét văn hóa độc đáo của làng quê Việt Nam. Gia đình này chỉ giữ lại hai gốc cây giới lâu năm để làm cổng. Người dân địa phương cho biết, đây là cổng làm bằng cây trước nhất tại làng Tùng Ảnh. Gốc cây này cũng là nơi các cụ già trong xóm Châu Nội thường tiến thoái chuyện trò, hóng mát mỗi lúc rảnh rỗi Người dân Làng Tùng Ảnh rất chịu khó "săn", trồng cây cảnh. Họ thường tranh thủ thời gian rỗi rãi chăm tỉa để tạo nên những cảnh quan rất riêng, hài hòa và có sức cuốn Ở thôn Châu Nội, nhiều gia đình không xây bờ rào bê tông mà trồng cây giới và cây chè mạn hảo, cắt tỉa công phu. Đây là nét độc đáo rất khó gặp ở các làng, xã Ngày nay. Hàng rào thiên nhiên bằng tre trồng xen lẫn với cây chè mạn hảo, cây giới được cắt tỉa, gợi nhớ hình ảnh về thành lũy chống giặc Pháp năm nào của Đình nguyên Tiến sĩ Phan Đình Phùng. Người dân Tùng Ảnh rất thích thú dạo chơi qua những tuyến đường làng được tô thắm bởi những cây cảnh được chăm tỉa đẹp mê li Cụ Nguyễn Huy Liệu bên bờ rào thiên nhiên nhà mình, cụ cho biết: "Hàng rào này rất kín và mát, chỉ cần mỗi tháng cắt tỉa một lần. Con cháu tôi ở Hà Nội về thích lắm, thường đứng cạnh chụp ảnh" Thiên hướng lấp hồ làm nhà đang diễn ra phổ quát ở nhiều địa phương nhưng ở Tùng Ảnh thì hoàn toàn ngược lại. Vẫn còn đó, một thoáng Mai Hồ! Đến Tùng Ảnh - đất danh thắng - du khách không khỏi ngỡ ngàng trước những dáng nét của hồn quê xưa còn lưu giữ nơi đây... Mong sao những nét quê ở Tùng Ảnh tiếp kiến được giữ giàng để cho bữa nay và cho cả ngàn sau Theo Dân Trí